Mats van den Bos is zo ongeveer op het ijs geboren: zijn ouders leerden elkaar kennen op de Haarlemse ijsbaan en trainden samen in de baanselectie. Zelf werd Mats al op zijn tweede voor het eerst op de dubbele ijzers gezet en toen hij zes jaar oud was ging hij schaatsen bij de Winterkoninkjes. Inmiddels is het Haarlemse schaatstalent zeventien, heeft hij vijf Nederlandse jeugdtitels op zijn naam staan en droomt hij van een gouden plak op de volgende Olympische Spelen.
Het fanatisme en de wil om te winnen zaten er al jong in bij Mats. Toen hij op zijn achtste naar de wedstrijdgroep ging, had hij er meteen al veel plezier in om de zaken serieus aan te pakken om te kunnen winnen. Op zijn tiende vroeg hij zijn trainer in aanloop naar een wedstrijd om een voedingsschema. En bij uitleg en aanwijzingen van trainers wilde hij vooral weten waaróm hij bepaalde zaken moest doen, bijvoorbeeld toen een trainer hem aangaf dat hij zijn heupen anders moest houden. Mats: ‘Ik heb er heel veel plezier aan om álles eruit te halen wat erin zit, mezelf continue uit te dagen en te verbeteren.’
Dansend over het ijs
‘Als je op tv iemand ziet schaatsen, zie je iemand heen en weer zwieren, dansend over het ijs gaan. Maar schaatsen is een hele moeilijke beweging. Het leukste daaraan vind ik dat er heel veel factoren zijn die je zelf in de hand hebt. Als je heup net 2 millimeter te schuin staat, vlieg je uit de bocht. En staat je heup goed, maar ben je uit balans of ga je veel te snel, dan vlieg je er alsnog uit. Waarbij je op de duizend meter weer een hele andere techniek moet gebruiken dan op de vijf kilometer. Ik vind het een uitdaging om al die facetten zo goed mogelijk te beheersen. Al blijven er natuurlijk altijd factoren die je niet in de hand hebt, zoals de kwaliteit van het ijs en wat je tegenstander doet.’
Als lid van het KNSB Talent Team Noordwest (KTT) heeft Mats vijf centrale trainingen per week met de rest van de selectie, daarnaast staan er wekelijks vijf individuele trainingen op het programma. Dat betekent ook dat Mats geregeld ‘s ochtends op school komt na een uur stevig fietsen in de stromende regen en de looptraining van de avond daarvoor nog in de benen, terwijl zijn klasgenoten bij wijze van spreken net hun bed uit komen rollen. Het scheelt dat het Mendel College, waar Mats in 5-vwo zit, speciale begeleiding biedt aan topsporttalenten. ‘Ik moet er nog wel even aan trekken, maar verwacht dat ik wel overga, waarna ik 6-vwo waarschijnlijk in twee jaar ga doen.’
Extra uurtje training
Mats: ‘Afgelopen week had ik drie toetsen in een week én moest ik een groot verslag voor CKV inleveren. Ik heb bij de topsportcoördinator aangegeven dat me dat niet ging lukken in verband met mijn trainingsschema, waarop ik een tentamen al een week eerder mocht doen. Ook mis ik regelmatig een uurtje Engels op de dinsdagochtend. Daar is de docent niet zo blij mee, maar ik wil toch dat extra uurtje training meepakken. Ga ik een wedstrijd erop winnen of verliezen als ik dat niet doe? Waarschijnlijk niet… Maar stel ik verlies een wedstrijd op één-honderdste van een seconde, dan zal ik toch denken dat ik méér had kunnen doen, of dat mijn tegenstander heeft gewonnen omdat die wél dat extra uurtje heeft getraind.’
‘De druk die ik mezelf opleg is immens en ik moet oppassen dat dat niet mijn valkuil wordt. Afgelopen winter ben ik daarom in gesprek gegaan met een sportpsycholoog, om mentaal sterker te worden. Ik was mezelf op dat vlak goed tegengekomen en ben een paar keer hard onderuitgegaan. Na één van die gesprekken reed ik tijdens een trainingswedstrijd in Thialf 2,5 seconden van mijn persoonlijk record af, mede doordat ik goed in mijn vel zat. Vlak daarna was het NK en ging het weer fout, omdat ik aan de start alleen maar bezig was met winnen – en niet met wat ik moet dóen om te winnen. Natuurlijk blijf ik ook trainen op techniek en kracht, maar ik denk dat ik het fysiek allemaal wel aankan, alleen mentaal nog niet. Dat wil ik eerst op orde krijgen.’
Prijzige aangelegenheid
De dag na het interview staat er voor Mats een rit naar Groningen op het programma, om nieuwe schaatsschoenen op maat te laten maken. Een prijzige aangelegenheid: de schoenen kosten zo’n 1.000 euro en dan zitten er nog geen ijzers onder. Ook de overige materialen en kleding, niet alleen voor het schaatsen maar ook voor het fietsen en skeeleren, brengen de nodige kosten met zich mee – naast de bijdrage voor trainingskampen, de bijdrage aan het KTT, reiskosten, speciale voeding, et cetera. Mats heeft het ervoor over, maar heeft natuurlijk geen onbeperkt budget, dus hoopt hij met een crowdfunding geld bij elkaar te krijgen om de kosten te drukken.
Qua doelen en ambities kijkt Mats, na twee jaar waarin vrijwel niet internationaal geschaatst kon worden, uit naar de Junior World Cup waarvoor hij zich hoopt te plaatsen. Verderop in het verschiet liggen de Olympische Winterspelen 2026 in Italië. Mats: ‘Als ik zie waar ik nu sta en welke stappen ik nog moet maken, is dat een hoog doel. Maar als Merijn Scheperkamp het op zijn 21e kon halen, waarom zou ik dat dan niet kunnen?’
Met zijn crowdfunding op Talentboek Haarlem hoopt Mats 3.000 euro bij elkaar te krijgen. Sport in Haarlem steunt! Doet u ook mee? Iedere euro is welkom: klik hier voor de crowdfunding-pagina van Mats.
