Jim van Exter is sinds twee jaar senior projectleider verduurzaming bij SRO. Op zijn kantoor aan de Jaap Edenlaan – tussen de atletiekbaan en de velden van DSS – heerst rust en geordendheid. Alle lopende en afgeronde projecten liggen keurig gerubriceerd in afzonderlijke postbakken en de verlichting is comfortabel voor de ogen – maar daarover straks meer.
Jims familie heeft een lange geschiedenis in de elektrotechniek. Zijn passie ontbrandde toen hij met zijn opa Nicolaas mee mocht naar het eiland Wieringen, waar hij als installateur de 220 volt kwam aansluiten. In die jaren ging Jim, Zaankanter in hart en nieren, zelfook als elektromonteur aan de slag bij Tot + Beers. Een lange carrière bij de Telegraaf Drukkerij Groep volgde. Het elektrotechnisch beheer van de kantoorpanden, distributiecentra en het in bedrijf houden van de drukkerij vormden nieuwe uitdagingen. Per nacht de doorloop van 3500 km krantenpapier garanderen is natuurlijk geen sinecure. In 2006 nam Jim deel aan de verduurzamingsslag die De Telegraaf wilde maken met ledverlichting. Hoewel de led-techniek nog in dekinderschoenen stond, waren de kostenbesparingen voor Jim al evident.
Fast-forward naar het heden en Jim zet al zijn werkervaring en ideeën in voor de verduurzaming van sportaccommodaties, gymzalen en overig gemeentelijk maatschappelijk vastgoed. Dit alles onder de paraplu van SRO (SportRecreatieOnderwijs) en haar ketenpartners.
Activiteiten van SRO
SRO draagt – in samenspraak met gebruikers, sportbeoefenaars, sportverenigingen en gemeentelijke opdrachtgevers – zorg voor het goed onderhouden van gezonde, vitale, prettige en toekomstbestendige sportaccommodaties in de breedste zin van het woord. Daarbij zet SRO sportstimulering in als middel om bewegen en vitaliteit toegankelijk te maken. Denk hierbij onder andere aan seniorensport en schoolsportprojecten.
CO2-prestatieladder als graadmeter voor verduurzaming
De medewerkers van SRO streven ernaar dat iedereen – inclusief toekomstige generaties – zorgeloos kan bewegen en/of sporten. SRO neemt hierbij – als cenrale speler in onze maatschappij – de voortrekkersrol door duurzaamheid in alle facetten van de organisatie te meten, te integreren en voor iedereen zichtbaar te maken. SRO neemt in dit verduurzamingsproces haar stakeholders mee en hoopt zodoende bij te dragen aan het waterrimpeleffect binnen onze maatschappij. Het toetsingskader hierbij vormt de landelijke CO2-prestatieladder.
SRO heeft haar certificaat voor niveau 3 van de CO2-prestatieladder recentelijk geprolongeerd. Dit betekent dat de organisatie zelf én haar projecten op het hoogste niveau van verduurzaming opereren. Mede gelet op de groei van de organisatie, is tussen 2019 en 2023 een CO2-reductie van wel 35% gerealiseerd; een prestatie van formaat.
SRO en verduurzaming in de praktijk
Wie kent ze niet: de hoofdpijn veroorzakende, flikkerende TL-balken? Dankzij Jim en zijn collega’s, en de door de EU verplichte uitfasering van fluorescentielampen per 2023, behoort dit hoofdpijndossier tot het verleden. Onder het motto ‘sober doch doelmatig’ worden de sportaccommodaties, gymzalen en ook de fietsenstalling onder het Haarlemse Stationsplein voorzien van de modernste ledverlichting, met een verwachte levensduur tot wel 10 jaar.
“Een-op-een vergeleken levert led-verlichting een elektriciteitsbesparing op tot wel 60%. Let wel, als er gebruikgemaakt wordt van gerenommeerde merken als Philips, en niet van dat Chinese spul,” grapt Jim. De netvervuiling van deze inferieure armaturen kan tot wel 40% oplopen. Een ander groot voordeel van led is de regelbaarheid van de lichtintensiteit: van de laagste stand voor gymles op scholen tot aan een dubbel zo hoge intensiteit voor NOC*NSF-sporters.
Een bijkomend voordeel van deze hoge lichtsterkte is dat de witte lijnen – vooral voor indoortennis – aanzienlijk duidelijker waarneembaar zijn. Geen gesteggel meer over in of uit. Kortom: zuiniger, een veel langere levensduur, instelbaar voor elke vorm van sportgebruik, prettiger om onder te sporten, en – niet onbelangrijk – een lagere huurprijs van de accommodatie.
Douchen, boilers, water- en gasverbruik en sociale media
De thema’s douchegebruik, waterverbruik en gebouwverwarming bij sportaccommodaties vormen – naast verlichting – een complexe verduurzamingsopgave voor zowel de gemeente als SRO. Al jaren loopt onder
vooral jonge sporters het douchegebruik na de wedstrijd met rasse schreden achteruit. Oorzaak: de smartphone en sociale media. “Je wilt als puber toch niet de kans lopen op bodyshaming op de ‘sociale’ media,” stelt Jim. Ook het doucheverbod tijdens de coronapandemie drukt nu nog steeds een stempel op het douchegedrag van de sporter. Daarnaast heeft SRO een zorgplicht met betrekking tot legionella. Ook maatwerk en verduurzaming spelen hierbij een belangrijke rol. Is een boiler met een capaciteit van 500 liter wel nodig voor incidenteel douchegebruik, of kan er beter gewerkt worden met een doorstroomtoestel voor de waterverwarming? Door bijvoorbeeld in de zomermaanden – wanneer de meeste sporten stilliggen– de boilers uit te zetten, kan tot wel 700 euro per maand op de gasrekening bespaard worden. De keerzijde is dat voor de opstart in september de systemen weer gespoeld en chemisch gereinigd moeten worden.
Deze systemen vereisen bovendien continue monitoring en jaarlijkse controle door Immolab op de legionellawaardes. En ten slotte zal de warmte- en koudeopslag-techniek, in combinatie met een warmtepomp, ook een grote rol gaan spelen bij de verduurzaming van sportaccommodaties (bijvoorbeeld bij RFC Haarlem, HFC EDO & zwembad De Planeet).
Voorwaar een complexe maar uitdagende transitie voor SRO. Een uitdaging die Jim met zijn SRO-collega’s maar al te graag aangaat en tot uitvoering brengt.
